Wpis gościnny Bartosza Mysiorskiego, wiceprezesa Zarządu Fundacji Centrum PPP.  

5-6 kwietnia 2016 r. w Krakowskim Międzynarodowym Centrum Kongresowym odbył się II Europejski Kongres Samorządów (EKS) – platforma wymiany poglądów oraz miejsce spotkań liderów samorządowych, elit regionalnych z przedstawicielami administracji państwowej, organizacji pozarządowych i biznesu. Tegoroczna edycja, organizowana tradycyjnie przez Instytut Studiów Wschodnich, odbyła się pod hasłem „Współczesny samorząd – mieszkańcy, współpraca, innowacje”.

Program Kongresu składał się z pięciu ścieżek tematycznych (Finanse, Środowisko, Gospodarka, Innowacje i Społeczeństwo) obejmujących ponad 80 wydarzeń: bloków programowych, raportów, paneli, warsztatów, wykładów, prezentacji oraz uroczystej gali.

Osobiście – jako panelista brałem udział w sesji dotyczącej nowelizacji ustawy PZP – „Nowe wyzwania zamówień publicznych – innowacyjnie, partnersko, trwale”. Dyskusję zdominował temat wymogu dostosowania naszego prawa do regulacji unijnych oraz jakość współpracy podmiotów publicznych z sektorem prywatnym, w tym w szczególności formuła partnerstwa publiczno-prywatnego. Podkreślano, że prawo jest jedynie narzędziem, najważniejsze wydaje się budowanie zaufania bez którego niemożliwa jest współpraca obu sektorów, zaś największe bariery to bariery mentalne – w naszych głowach.

W Kongresie wzięło udział ponad 1500 gości – przedstawicieli samorządów terytorialnych, administracji publicznej, rządów i parlamentów, organizacji pozarządowych i biznesu z całej Europy. Wśród osób, które wzięły udział w wydarzeniu znalazło się 12 marszałków województw oraz wielu włodarzy miast – zarówno polskich (Gdańsk, Łódź, Gdynia, Wrocław, Lublin, Olsztyn, Poznań, Ciechanów), jak i zagranicznych (Paryż, Budapeszt, Tbilisi, Sofia, Kijów, Frankfurt, Liverpool, Lyon, Strasburg, Bordeaux, Lwów).

Pierwszy dzień Kongresu zakończyła uroczysta gala „Lider Samorządu 2015”, w której nagrodzono najlepszych samorządowców ubiegłego roku. W konkursie zorganizowanym przez Rzeczpospolitą, tytułem Lidera Samorządu 2015 wyróżnieni zostali:

– Tomasz Stolarczyk, wójt gminy Rząśnia w województwie łódzkim,
– Igor Bandrowicz, burmistrz miasta i gminy Prusice, na Dolnym Śląsku,
– Paweł Adamowicz, prezydent miasta Gdańsk.

Kongres objawił się jako szansa dla przedstawicieli polskich i środkowoeuropejskich samorządów na poszukiwanie pozytywnych odpowiedzi na wyzwanie cywilizacyjne przed którym stanął praktycznie cały cywilizowany świat – mianowicie jak w dobie ograniczonych zasobów publicznych i ogromnego postępu technologicznego, sprostać rosnącym oczekiwaniom społecznym w zakresie dostępności i jakości usług publicznych.

Najciekawsze spostrzeżenia, myśli i idee, które udało mi się wyłapać na Kongresie:

• Zygmunt Berdychowski, Przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego – witając gości Kongresu powiedział, że „ludzie najlepiej wiedzą, co jest im potrzebne w ich wsi czy mieście, dlatego im więcej odpowiedzialności za losy mieszkańców gmina, powiat czy województwo bierze na siebie, tym większą wykazuje dojrzałość i jednocześnie tym lepiej powinna rozwiązywać ich problemy”.
• „Europę trzeba zbudować od nowa, ale nie zaczynając od dachu, czyli unijnych instytucji, tylko od dołu, przez społeczności lokalne” – powiedział podczas inauguracyjnej sesji plenarnej Emil Boc, były premier Rumunii, a obecnie prezydent miasta Kluż-Napoka.
• Samorząd w Polsce jest silny i posiada wystarczające kompetencje, choć jego przedstawiciele mają zbyt mały wpływ na to, co się dzieje na poziomie krajowym – mówili  uczestnicy debaty “Miasta XXI wieku, Czy burmistrzowie mogą zmienić świat?”.
• Prezydent Kielc Wojciech Lubawski zaproponował powrót do pomysłu z II RP tj. aby wyższa izba parlamentu stanowiła reprezentację samorządów i była taką prawdziwą izbą refleksji – podkreślając, że samorządowcy nie mówią językiem partyjnym, lecz są pragmatyczni.
• Uczestnicy debaty „Usługi czy przemysł – dylematy rozwojowe polskich regionów” zgodzili się, że bez dalszych inwestycji w transport drogowy i kolejowy nie uda się doprowadzić do zrównoważonego rozwoju Polski.
• Środki publiczne na realizację celów publicznych są niewystarczające dlatego należy poszukiwać rozwiązań i narzędzi angażowania zasobów sektora prywatnego (nie tylko kapitał, ale przede wszystkim know-how).
• Poruszana była wielokrotnie kwestia samorządu gospodarczego, który przez ostatnie 25 lat wolnej Polski do dziś nie znalazł właściwych warunków do pełnego rozwoju.
• Wiele miejsca na Kongresie – na licznych panelach – poświęcono procesom rewitalizacji, która – co podkreślano – powinna dotyczyć nie tylko sfery infrastrukturalnej, lecz przede wszystkim społecznej.
• Ciekawy był również panel dotyczący efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej na którym podkreślano ogromne potrzeby polskich samorządów w tym zakresie i zarysowywano korzyści ze stosowania technologii umożliwiających generowanie oszczędności.